گاز ازن یا O₃ اولین بار در فرانسه به منظور ضدعفونی کردن آب آشامیدنی به کار گرفته شد و پس از آن در صنعت به منظور ضدعفونی کردن آب آشامیدنی بسته بندی شده، برج های خنک کننده، استخرهای شنا و غیره بکار گرفته شد.

 

یکی از مهمترین ویژگی های ازن تاثیر بر طیف گسترده ای از میکروارگانیسم ها می باشد که موجب کاربرد این گاز در صنایع غذایی از جمله ضدعفونی کردن میوه جات، سبزیجات، محیط، سطوح از طریق غیرفعال سازی عوامل بیماریزا و فسادزا شده است.

ویژگی دیگر این گاز که آن را منحصر بفرد می کند فروپاشی آن در محیط و تبدیل شدن به گاز اکسیژن می باشد بطوریکه در مقایسه با سایر ترکیبات ضدعفونی کننده مانند کلر، باقی مانده ای در ماده غذایی و محیط به جا نمی گذارد.

استفاده از این گاز بعنوان ماده پاک کننده و ضدعفونی کننده در لیست روش های تایید شده تولیدی (GMP) قرار گرفته است.

ازن در صنایع غذایی به شکل گاز، محلول در آب و یا مه پاش استفاده می شود. مکانیسم عمل ضدمیکروبی ازن از طریق اکسیداسیون بافت میکروارگانیسم از جمله غشای لیپیدی، پروتئین ها، پپتیدها، اسیدهای آمینه و سایر ترکیبات حیاتی می باشد بطوریکه در نهایت منجر به نشت، تجزیه و نابودی میکروارگانیسم می گردد.

با این حال مواجهه ی طولانی و همچنین دوز بالای گاز ازن می تواند منجر به مسمومیت و آسیب های جدی شود.

لذا سلامتی افرادی که در صنعت با ازن در تماس مستقیم هستند باید کنترل شوند. ازن ابتدا باعث اختلال در سیستم تنفسی شده و نشانه های مسمومیت با ازن شامل سردرد، سرگیجه، سوزش در چشم و گلو است. نشانه های مسمومیت مزمن نیز سردرد، ضعف، کاهش حافظه و برونشیت است.

مینا زارعی کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی

پایان خبر